Morza szum, ptaków śpiew… i tak dalej, i tak dalej. Cokolwiek robicie podczas wakacji, naprawdę sądzicie, że doświadczenie może być pełne bez dobrej książki?

Żartuję – może być! Ale… gdybyście jednak poszukiwali ciekawej lektury, to śpieszymy (Kinga i ja) z inspiracjami. Przeczytałyśmy, sprawdziłyśmy, wybrałyśmy i polecamy szczerze to niezwykle subiektywne, psychoedukacyjne książkowe zestawienie do wszelakich form letniego (i nie tylko) wypoczynku!

A za partnerstwo dziękujemy wydawnictwom, bo selekcja była ostra, a liczba miejsc (na półkach i w głowie), bądź co bądź ograniczona.  Która z tych książek przemawia do Was najbardziej? Którą zabieracie ze sobą na wakacje?

OSWOIĆ ZŁOŚĆ, Manuela O’Connell , Robyn D. Walser

Nie znoszę powiedzenia “Złość piękności szkodzi”. Nie mam pojęcia, skąd się wzięło i dlaczego nadal funkcjonuje. Bo gdyby tę złość zabrać, to skąd nagle wiedzieć, że coś narusza moje granice? To nie złość jest problemem, a sposób jej (nie)wyrażania! Bo w przyrodzie nic nie ginie – hamowanie złości prędzej czy później odbije się czkawką, Agresywne wyrażanie złości jest wypalające dla osoby, która złość przeżywa i raniące dla otoczenia. Co więc z tą złością robić, jak ją pomieścić i adaptacyjnie przeżyć?

Pierwszym, solidnym krokiem może być samopomocowy program oparty o techniki terapii akceptacji i zaangażowania “Oswoić złość”. Oswojenie w tym wypadku polega na zrozumieniu znaczenia złości, odczytywania informacji, które ze sobą niesie, a także nauce kontroli impulsywnych, agresywnych zachowań i wyrażania tej emocji w sposób, który będzie bezpieczny dla Ciebie i Twojego otoczenia. Moim zdaniem najlepsza pozycja dostępna w języku polskim poświęcona złości. 

Wydawnictwo: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne

—

PERFEKCJONIZM, Sharon Martin

Wszyscy perfekcjoniści ręce w górę! 

Perfekcjonizm to także samokrytyka, lęk przed niespełnieniem wyśrubowanych standardów, obawa przed porażką, prokrastynacja i duże napięcie. Dodatkowo, często spotyka się z uznaniem społecznym – przecież wszystko zawsze robisz doskonale… Zdaniem otoczenia. Ale rzadko w swoim odczuciu. Bo zawsze pozostaje ten margines, w którym można więcej, bardziej, mocniej, lepiej… Znasz to? W takim razie ta książka jest dla Ciebie.

Kolejna pozycja samopomocowa, swoistego rodzaju zeszyt ćwiczeń z solidną dawką psychoedukacji, który pozwala na sprawdzenie własnych przekonań i strategii zachowań w oparciu o techniki poznawczo-behawioralne.  

Wydawnictwo: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne

—

LĘK PRZED OPUSZCZENIEM, Michelle Skeen

Blisko, ale nie za blisko? Źle, ale lepszy rydz niż nic? Czy bliskość kojarzy Ci się z zależnością, a może wpadasz w spiralę podejrzeń, aby uniknąć odrzucenia?

Umówmy się, relacje to skomplikowane zagadnienie, na które nie ma uniwersalnie dobrych sposobów. Jednak lęk przed opuszczeniem w relacji i jego związek ze stylem przywiązania mogą charakteryzować wspólne mianowniki, które uaktywniają się w postaci przeżywanych silnych emocji lub dezadaptacyjnych zachowań, kiedy na horyzoncie zaczyna tlić się perspektywa na związek z drugim człowiekiem. 

Ten poradnik nie odpowie na pytanie o to, jak żyć w bliskości i zaufaniu długo i szczęśliwie, ale pozwoli nazwać towarzyszące nam obawy, rozpoznać schematy funkcjonowania w relacjach i wypróbować techniki, które mają na celu pomóc w przezwyciężaniu lęku przed bliskością. 

Wydawnictwo: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne

—

NIE UFAJ SWOJEJ INTUICJI, Seth Stephens-Davidowitz

Kiedy prowadziłam zajęcia ze statystyki, większość z nich zaczynało się głębokim westchnieniem studentów zwiastującym opór do tego “najbardziej ścisłego” przedmiotu na kierunku związanym z naukami społecznymi. I tak, też nigdy nie byłam fanką matmy, ale… statystyka to narzędzie, które pozwala opisać i zrozumieć świat. A w świecie, który dostarcza nam coraz więcej i więcej bodźców umiejętność ich kategoryzowania i rozpoznawania ma kluczowe znaczenie dla naszych wyborów, jakości życia, a nawet przetrwania. Jak nie paść ofiarą pozornych korelacji, nadmiernych uogólnień i fałszywych wniosków?

Książka ta jest niezwykle pouczającą, momentami zabawną opowieścią o pułapkach myślenia, skrótach, na które próbuje iść nasz umysł. Ten przewodnik trafnie pokazuje, jakie pytanie należy zadawać samemu_samej sobie, by w gąszczu informacji nie zatracić obranego kursu. Nieprzekonanych zapewniam: nie jest to kolejny podręcznik do statystyki, ale ciekawa książka do przeczytania w promieniach letniego słońca, która nawet ten lęk przed statą pomaga oswoić 🙂 

Wydawnictwo: Wydawnictwo Literackie

—

NASZ BIEG Z PRZESZKODAMI, Ewa Woydyłło

Uwierzyliście w Disney’owskie “żyli długo i szczęśliwie”? Albo wierzyliście, że kiedyś przychodzi ten upragniony moment w życiu, w którym problemy i przeszkody znikają, a świat staje się krainą mlekiem i miodem płynącą? Been there, done that.

Książka psychoterapeutki Ewy Woydyłło działa, jak kojące poklepanie po ramieniu: wszystko z Tobą w porządku. Tak, każdy z nas się potyka, raz ledwie zahaczy o krawężnik rzeczywistości, innymi razy wywinie spektakularnego orła na autostradzie życia. 

Ten zbiór przemyśleń, zgrabnie opisany w rozdziałach-esejach pozwala spojrzeć na siebie i innych empatycznym okiem, które uświadamia, że w naszej różnorodności drzemie olbrzymi potencjał zarówno dla jednostki, jak i społeczeństwa. I być może w tym punktowaniu różnic u siebie nawzajem pogrzebane jest nasze podobieństwo: lęk przed unieważnieniem i samotnością.  Zdecydowanie książka z kategorii do pomyślenia 🙂

Wydawnictwo: Wydawnictwo Literackie

—

JAK SIĘ RÓŻNIMY?, Frans de Waal

Frans de Waal to prymatolog holendorskiego pochodzenia, którego możecie kojarzyć ze słynnej książki “Bonobo i ateista” z piękną okładką ze zdjęciem szympansa bonobo. W tym roku po polsku ukazała się książka tego samego autora “Jak się różnimy?”, w której otrzymujemy prymatologiczne (naczelnocentryczne) spojrzenie na zachowania związane z płciami bądź przypisane społecznie i kulturowo do płci. 

Tytuł może sugerować, że Autor skupił się w głównej mierze na porównaniach między małpami (które de Waal obserwuje i bada od dawna) a ludźmi i rzeczywiście tych porównań jest trochę, jednak nie można oprzeć się wrażeniu, że to przede wszystkim zbiór historii o naszych kuzynach naczelnych oraz zabawnych anegdot z życia zawodowego i prywatnego Autora. Temat jest kontrowersyjny, ale wydaje się, że de Waal stara się podejść do niego jak najbardziej naukowo to możliwe, przedstawiając wiele danych i wyników badań.

To, co najważniejsze płynie z tej książki, to przesłanie znajdujące się na jej ostatnich stronach, w których Autor słusznie wskazuje, że ludzkie zachowanie to zawsze jakaś wypadkowa genów i środowiska, co daje bogatą różnorodność, którą należy pielęgnować. Frans de Waal kończy tak: “Wszystko sprowadza się do wzajemnej miłości, szacunku i zdania sobie sprawy, że ludzie nie muszą być tacy sami, żeby być równymi”. Wciągająca lektura!

Wydawnictwo: Copernicus Center Press

—

CHOROBA IDZIE ZE MNĄ, Anna Kiedrzynek

Może zapytacie, czy książka, która ma w tytule chorobę, to najlepsza opcja na wakacje. Odpowiadamy: “Chorobę idzie ze mną” powinien_na przeczytać każdy_a bez względu na porę roku czy temperaturę za oknem. To zapis tego, że, jak pisze Autorka, chorowanie ma wiele wariantów i o tym, że funkcjonowanie z konkretną eFką (czyli diagnozą) dzieje się przede wszystkim poza szpitalem psychiatrycznym – w domach, w noclegowniach, wśród bliskich, samotnie, z sąsiadami zza ścianą.

W tej książce znajdziecie historie konkretnych ludzi, nie zawsze tylko pacjentów, ale i osób, które w różnym sensie idą przez życie obok toczącej się choroby psychicznej nazywanej a to demonem, a to dygotem. I chyba nie mogłoby być tej książki bez słowa “system”, które przebija się z opowieści i wypowiedzi specjalistów. Czy wiecie, że istnieją leki przeciwpsychotyczne drugiej generacji podawane w formie zastrzyków, które dają dobre wyniki i pozwalają choremu unikać ciągłych hospitalizacji czy znaleźć i utrzymać pracę? W Wielkiej Brytanii z takiego leczenia korzysta 30% chorych z epizodami psychotycznymi. W Polsce… 4% i to tylko pod warunkiem, że wcześniej wykazali tzw. uporczywy brak współpracy.

Ale w gruncie rzeczy ta książka nie jest o systemie, choć przecież nie sposób o nim nie mówić. To książka czasem smutna, czasem przerażająca, czasem wzruszająca. Wspaniały reportaż, który czyta się jednym tchem.

Wydawnictwo: Wydawnictwo Poznańskie

—

NAUCZ MNIE ROBIĆ RZECZY SAMODZIELNIE, Aleksandra Małek

Kiedy myślę o tym, ile mam na półce i na czytniku nieprzeczytanych książek, łapię się za głowę. A tu jeszcze co chwilę widzę w księgarniach albo w mediach społecznościowych tyle tytułów, które chciałabym przeczytać. Wiemy, że doba nie jest z gumy i że nigdy nie starczy nam czasu, żeby przeczytać każdą książkę, zapoznać się z każdą ważną myślą. I właśnie dlatego warto docenić takie lektury, których autorzy dokonali wyboru idei, cytatów, myśli, tworząc kompilację, z której możemy się uczyć i która przybliża nam jakiś koncept.

Tak jest w przypadku “Wypisów z dzieł Marii Montessorii” Aleksandry Małek, która wybrała spostrzeżenia Marii Montessori, przybliżając metody i myśli tej włoskiej lekarki i pedagożki szerszemu gronu czytelników. Książka jest więc zbiorem cytatów z Montessorii zebranych z różnych dzieł, które mogą służyć zarówno jako inspiracje wychowawcze dla rodziców, jak i dydaktyczne dla nauczycieli. Cytaty podzielone są na kilka różnych obszarów. Można tę książkę potraktować jako pewien wstęp do głębszego zapoznania się z podejściem Marii Montessori, ale można też zatrzymać się na wyborze Aleksandry Małek i poddawać refleksji to, co się w nas rodzi pod wpływem lektury.

 Wydawnictwo: PWN

—

DROGA DO KREACJI, Joanna M. Kwaśniewska 

Kiedy sięgam pamięcią do swoich szkolnych lat, przypominam sobie, że o kreatywności mówiło się trochę tak, jakby ktoś był kreatywny albo nie był. Czarno-białe. Bez żadnego spektrum, bez mówienia o tym, że każdy z nas nosi w sobie pewien potencjał, który może rozwijać. Joanna M. Kwaśniewska, autorka podręcznika “Droga do kreacji” przekonuje jednak, że kreatywność to nie wszystko – powinniśmy_yśmy mówić bardziej o treningu twórczości, która odnosi się nie tyle do potencjału intelektualnego albo gimnastyki umysłu, ale do tego, jak realizować twórczą postawę w realnym życiu.

Autorka pierwszą część książki poświęciła na przybliżenie terminów związanych z kreatywnością i twórczością czy cechami pożądanymi u trenera twórczości. Przedstawia także badania na temat skuteczności treningów twórczości i radzi, w jaki sposób korzystać z podręcznika, którego treści kieruje do każdej osoby pracującej z grupami – nauczycieli szkolnych i akademickich, psychologów, pedagogów, coachów, trenerów grupowych. Nie tylko podaje konkretne przykłady ćwiczeń wraz ze wskazówkami, ale i radzi, jak w praktyczny sposób przygotować się do prowadzenia treningu. To książka, która przyda się więc również tym osobom, które chcą prowadzić twórcze procesy grupowe i zaczynają się uczyć bycia trenerami. 

No i ćwiczeń w tym podręczniku serio nie brakuje! Jeśli komuś się wydaje, że to kolejna książka z ogromem teorii i małym liźnięciem praktyki, to pozytywnie się zaskoczy. Nawet jeśli jesteś trenerskim wyjadaczem, znajdziesz tu dla siebie inspirację do prowadzenia kolejnych treningów. Zadania, które proponuje Autorka, mają różne cele, m.in.: integracja, umiejętność formułowania problemów, szukanie podobieństw, abstrahowanie, przekształcenia wizualne czy podzielenie się tym, co dobre (how cool is that?). Mnie ta książka uczy (bo nadal ją czytam, szukam ćwiczeń) i przygotowuje do kolejnych zawodowych wyzwań.

Wydawnictwo: PWN

—

CZY MĄDROŚCI MOŻNA SIĘ NAUCZYĆ, Sławomir Jarmuż 

Wokół mierzenia inteligencji narosło wiele kontrowersji. Historia testów badających ten konstrukt ma swoje ciemne strony, a i współcześnie psychologowie zdają sobie sprawę z tego, że diagnoza inteligencji może mieć negatywny wpływ na osobę badaną. Jednocześnie, o ile o inteligencji psychologia mówi dużo, to o mądrości mniej i dopiero od niedawna. Dlatego tym bardziej cieszy książka “Czy mądrości można się nauczyć?” (spoiler alert: można!) Sławomira Jarmuża, który stara się znaleźć odpowiedzi na pytania takie jak: czy cechy osobowości są związane z mądrością, jak się ma mądrość do inteligencji albo czy rzeczywiście mądrość rośnie wraz z wiekiem.

Wstęp książki jest teoretyczny, autor odwołuje się do filozofów, do psychologów i w końcu do licznych badań, ale dalsza część książki skrywa bardzo fajny rozdział o praktyce mądrości – to właśnie tutaj liczne ćwiczenia, które pomagają rozwijać “mądre” umiejętności, np. poszukiwanie kompromisu, poszukiwanie rozwiązania czy (moje ulubione) traktowanie zjawisk jako zmiennych. Bardzo ciekawy i potrzebny jest również rozdział o pokorze intelektualnej – dostrzeganiu ograniczeń swojej wiedzy.

Mądrość może służyć dobremu życiu i – jak przekonuje autor – nie jest to wartość zarezerwowana tylko dla dojrzałych osób. Mądrości można uczyć się przez całe życie, budując w sobie większy dystans do zjawisk, kształtując postawę przyjmującą zmienność świata czy w końcu rozwijając umiejętność przepraszania i dyskusji z osobami, z którymi się różnimy. Książka Sławomira Jarmuża to idealna lektura dla nauczycieli, rodziców, osób pracujących z innymi, ale też dla każdego_j, kto chce eksplorować temat mądrości. Zaletą książki jest to, że rozdziały są naprawdę krótkie – przeczytasz jeden czy dwa w drodze do pracy, jednocześnie przyswajając sobie kolejną porcję wiedzy o mądrości.

Wydawnictwo: PWN

—

We współpracy z Wydawnictwami przygotowały: Joanna Gutral i Kinga Bartkowiak

Post i akcja „Książki na wakacje. Edycja 2023” są sponsorowane przed Wydawnictwa: GWP, PWN, Copernicus Center Press, Wydawnictwo Poznańskie oraz Wydawnictwo Literackie.